Cytomegalia – mało znane zagrożenie dla noworodków

Cytomegalia (CMV) to jedna z najczęstszych infekcji wirusowych przenoszonych z matki na dziecko w czasie ciąży. Może prowadzić do poważnych zaburzeń zdrowotnych u noworodka – od niedosłuchu, przez zaburzenia neurologiczne, aż po głęboką niepełnosprawność intelektualną. Mimo to badania w kierunku zakażenia CMV nie należą do standardów opieki okołoporodowej, choć dostępne jest już skuteczne leczenie. W odpowiedzi na ten problem Klinika Położnictwa i Ginekologii Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie, w ramach projektu badawczego POL PRENATAL CMV, oferuje kobietom we wczesnej ciąży – do 14. tygodnia – możliwość bezpłatnego wykonania testów serologicznych w kierunku zakażenia cytomegalią.

Bezpłatne badania dla kobiet we wczesnej ciąży


Dlatego w ramach badania POL PRENATAL CMV Klinika Położnictwa i Ginekologii Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie wykonuje bezpłatnie badania w kierunku zakażenia CMV u kobiet w I trymestrze ciąży. Diagnostykę można wykonywać do 14. tygodnia ciąży, choć warto zrobić to jak najwcześniej — do 10. tygodnia ciąży. Wówczas szanse na skuteczną profilaktykę infekcji u dziecka są większe. Wystarczy zgłosić się do izby przyjęć lub poradni ginekologiczno-położniczej, aby wykonać testy IgM, IgG oraz awidność[1] – podstawowe badania serologiczne w kierunku zakażenia CMV. Uzyskane wyniki pokażą, czy pacjentka wymaga dalszej diagnostyki i ewentualnego leczenia, które może zmniejszyć ryzyko przeniesienia wirusa na dziecko. W przypadku potwierdzonego zakażenia pacjentka może zostać zakwalifikowana do bezpłatnego leczenia. 

– Zakażenie CMV w pierwszym trymestrze ciąży jest szczególnie niebezpieczne dla rozwijającego się dziecka. To wtedy ryzyko uszkodzeń układu nerwowego i wystąpienia trwałych powikłań, takich jak małogłowie czy niedosłuch, jest największe. Dlatego tak ważne jest, by diagnostykę przeprowadzić jak najwcześniej. W Klinice Położnictwa i Ginekologii Instytutu Matki i Dziecka kobietom do 14. tygodnia ciąży bezpłatnie wykonujemy badania w kierunku zakażenia CMV. Wystarczy zgłosić się do izby przyjęć przy ul. Kasprzaka 17a w Warszawie. Pacjentki z pozytywnym wynikiem zostaną objęte bezpłatnym leczeniem i opieką – mówi dr hab. n. med. prof. IMiD Tadeusz Issat Kierownik Kliniki Położnictwa i Ginekologii w Instytucie Matki i Dziecka.

Jak dochodzi do zakażenia CMV i jak mu zapobiegać?


CMV to wirus, który raz nabyty, pozostaje w organizmie człowieka na zawsze. Do zakażenia dochodzi w wyniku kontaktu z płynami ustrojowymi (np. ślina, krew czy łzy), dlatego szczególnie narażone się kobiety posiadające małe dzieci, a także opiekunki w żłobkach i przedszkolach. Niestety, wiele kobiet nie wie, że takie ryzyko istnieje, a infekcja może przebiegać bezobjawowo lub przypominać grypę.

Poza wykonaniem badań w kierunku CMV warto pamiętać o zachowaniu zasad higieny w kontaktach z dzieckiem. W szczególności nie należy dzielić z nim posiłków, pić z jednego kubka, a także, co często zdarza się przy małych dzieciach — nie wkładać do ust smoczka swojej pociechy.

Jedyna skuteczna metoda leczenia


Projekt POL PRENATAL CMV to pierwsze w Polsce i drugie w Europie niekomercyjne badanie kliniczne, dotyczące leczenia zakażenia wewnątrzmacicznego u ciężarnych z pierwotną infekcją wirusem cytomegalii. Jest realizowane przez Instytut Matki i Dziecka w Warszawie pod kierownictwem dr. hab. n. med. prof. IMID Tadeusza Issata, a finansowane z publicznych środków przez Agencję Badań Medycznych. Projekt ma na celu ocenę nie mniejszej skuteczności walacyklowiru w dawce 4 g na dobę w porównaniu do dawki 8 g na dobę, w profilaktyce i leczeniu zakażenia CMV u ciężarnych. Walacyklowir jest skutecznym preparatem przeciwwirusowym o potwierdzonym bezpieczeństwie dla kobiet w ciąży. W ramach badania zostaną wykonane przesiewowe testy serologiczne u ponad 4000 kobiet. Pacjentki spełniające kryteria włączenia zostaną bezpłatnie objęte opieką i leczeniem.

Klinika Położnictwa i Ginekologii Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie zaprasza wszystkie kobiety do 14. tygodnia ciąży na bezpłatne badania diagnostyczne w kierunku zakażenia cytomegalią. Wczesna diagnoza i szybkie wdrożenie leczenia mogą uchronić dzieci przed trwałymi konsekwencjami zakażenia.

-

1: Awidność IgG to badanie, które pozwala ocenić, czy zakażenie CMV jest świeże, czy przebyte dawno temu, co ma kluczowe znaczenie dla dalszego postępowania medycznego.

POL PRENATAL CMV

Jedyne w Polsce, a obecnie drugie na świecie badanie kliniczne dotyczące zakażenia wewnątrzmacicznego u ciężarnych z pierwotną infekcją wirusem cytomegalii. Projekt prowadzony jest przez Instytut Matki i Dziecka w Warszawie pod kierownictwem dr hab. n. med. prof. IMiD Tadeusza Issata i finansowany ze środków publicznych przez Agencję Badań Medycznych. Badanie skierowane jest do pełnoletnich kobiet we wczesnej ciąży, u których potwierdzono obecność przeciwciał przeciwko CMV. Więcej informacji o badaniu znajduje się na stronie leczeniecmv.pl.

Dr hab. n. med. prof. IMiD Tadeusz Issat

Kierownik Kliniki Położnictwa i Ginekologii w Instytucie Matki i Dziecka oraz pracownik naukowy Instytutu, specjalista położnictwa i ginekologii. Absolwent Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, od 2010 r. związany z Zakładem Zdrowia Prokreacyjnego Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie. W 2017 roku otrzymał, przyznany przez Radę Naukową Instytutu Matki i Dziecka, tytuł doktora habilitowanego nauk medycznych za osiągnięcia naukowe. W latach 2007-2019 pracował w Centralnym Szpitalu Klinicznym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie w Klinice Położnictwa Chorób Kobiecych i Ginekologii Onkologicznej. Autor i współautor nowatorskich terapii z zakresu ginekologii i położnictwa, prelegent i uczestnik międzynarodowych konferencji i sympozjów.