Pytania dotyczące interpretacji zapisów refundacyjnych dla inhibitora SGLT2 (dapagliflozyny)

Przedstawiamy najczęściej pojawiające się w codziennej praktyce lekarskiej pytania i wątpliwości, jakie lekarze spotykają w trakcie leczenia pacjentów z cukrzycą typu drugiego. Odpowiedzi Konsultanta Krajowego w dziedzinie diabetologii, prof. Krzysztofa Strojka, pozwolą na precyzyjne wdrożenia odpowiedniego leczenia i pomogą w rozstrzygnięciu wielu wątpliwości 

Pacjent spełnia kryteria włączenia dapagliflozyny z 30-procentową odpłatnością za lek. Chory otrzymuje dwa leki hipoglikemizujące (metforminę i DPP4i) oraz refundowaną dapagliflozynę. Po niedługim czasie pojawia się nietolerancja metforminy. Lekarz odstawia metforminę. Pacjent otrzymuje dalej DPP4i oraz dapagliflozynę. Czy można kontynuować refundowaną terapię dapagliflozyną, jeżeli w momencie włączenia leku refundowanego (dapagliflozyny) pacjent spełniał kryteria refundacji?

Jeżeli w momencie pierwszego włączenia dapagliflozyny pacjent spełniał kryteria refundacji, można wypisywać dapagliflozynę nadal, nawet jeżeli na kolejnej wizycie już ich nie spełnia. To samo dotyczy obniżenia HbA1c po włączeniu dapagliflozyny.

Jak długo ważne jest badanie HbA1c, na podstawie którego lekarz może włączyć refundowaną dapagliflozynę? Pół roku, rok, 3 miesiące?

Zapis refundacyjny tego nie precyzuje. Można przyjąć, że badanie ważne jest przez 3 miesiące.

Pacjent leczony z powodu cukrzycy typu 2 (T2D), przyjmował dapagliflozynę w pełnej odpłatności np. jako drugi lek. W trakcie leczenia zdiagnozowano niewydolność serca z LVEF = 45%. Pacjent jest leczony ACEi i β-andrenolitykiem. Czy specjalista diabetolog może wypisać dapagliflozynę z refundacją 30-procentową z powodu wskazania: niewydolność serca? 

Jeżeli pojawia się wskazanie „sercowe” do włączenia SGLT2i,
można zastosować refundację w miejsce wcześnie wypisywanej dapagliflozyny na 100%. Lek może wypisać każdy lekarz z NPWZ w Polsce, nie tylko specjalista. 

Pacjent leczony z powodu cukrzycy typu 2 refundowaną empagliflozyną. Z dniem 1 lipca tego roku weszło rozporządzenie Ministerstwa Zdrowia w sprawie wykazu leków refundowanych, w którym dapagliflozyna jest tańsza o 19 złotych przy 30-procentowej odpłatności za lek. Czy można przejść z empagliflozyny na dapagliflozynę przy 30-procentowej odpłatności, bez konieczności ponownego zlecania badań? 

Tak, można.

Czy możemy traktować pacjenta otrzymującego dwa różne rodzaje insuliny jak na dwóch lekach hipoglikemizujących? Jeżeli tak lub nie, to na jakiej podstawie?

Nie, insulina bez względu na liczbę stosowanych preparatów musi być traktowana jak jeden lek.

Czy w świetle najnowszych wytycznych PTD powinniśmy czekać z wdrożeniem SGLT2i do etapu refundacji – terapia trójlekowa? Czy można stosować dapagliflozynę ze 100-procentową odpłatnością zgodnie z wytycznymi PTD?

Należy włączać SGLT2i nawet na pierwszym etapie leczenia, jeżeli pacjent ma do tego wskazania kliniczne, oczywiście wówczas z odpłatnością 100% i ze zniżką dopiero wówczas, kiedy wystąpią u pacjenta cechy kliniczne upoważniające do refundacji.

Czy pacjent z cukrzycą typu 2 leczony produktem kombo, czyli lekiem łączonym: metformina i sitagliptyna (spełnia pozostałe kryteria HbA1c i ma wysokie ryzyko sercowo-naczyniowe), może otrzymać jako kolejny lek dapagliflozynę refundowaną? Czy wcześniej stosowany lek łączony jest traktowany jako dwa leki pozwalające zastosować refundację przy dodaniu do takiej terapii flozyny?

Lek łączony traktowany jest jako dwa leki i jeżeli chory spełnia kryteria refundacji, może otrzymać dapagliflozynę z refundacją.

Przez jaki czas pacjent musi być leczony dwoma lekami hipoglikemizującymi, żeby mógł skorzystać z refundacji SGLT2i?

Pełne działanie kolejnego włączenia leku hipoglikemizującego następuje po 3 miesiącach i wskazówką do refundacji jest odsetek HbA1c po tym czasie od włączenia.

Czy można przejść z dapagliflozyny stosowanej z powodu cukrzycy typu 2 na opcję refundowaną leku w T2D w trakcie trwania terapii – jeśli pacjent zaczyna spełniać kryteria refundacyjne, np. badanie HbA1c wynosi powyżej 7,5% oraz spełnia pozostałe kryteria?

Jeżeli w danym momencie pacjent spełnia kryteria refundacji, może otrzymać lek ze zniżką w miejsce poprzednio pełnopłatnego.

Czy jeżeli pacjent stosuje lek łączony dapagliflozynę + chlorowodorek metforminy w T2D, to czy spełniając kryterium refundacyjne w niewydolności serca, może otrzymać dapagliflozynę z refundacją?

Tak.

Czy można przejść z leku łączonego – dapagliflozyna z metforminą na dapagliflozynę refundowaną i jak to zrobić? Pacjent jest leczony łącznie metforminą + dapagliflozyną oraz przyjmuje osobno sitagliptynę. Zaczyna spełniać kryteria refundacyjne w cukrzycy typu 2, ale już przyjmuje SGLT2i w leku łączonym.

Można przejść na dapagliflozynę osobno z metforminą z refundacją, ale należy pamiętać, że chory wymaga dodatkowej intensyfikacji leczenia hipoglikemizującego.

Czy jeśli w trakcie przyjmowania SGLT2i z refundacją 30-procentową HbA1c w kolejnych badaniach spadnie poniżej 7,5%, to czy pacjent traci refundację? 

Refundacja obowiązuje, jeżeli chory spełnia kryteria po włączeniu leku. Obniżenie HbA1c jest przecież efektem działania SGLT2i  i nie może wpływać na zmianę refundacji.

Pacjent leczony w monoterapii metforminą trafia na oddział szpitalny, w trakcie leczenia szpitalnego otrzymuje inhibitor DPP4. Czy przy wypisie z oddziału, np. po 5 dniach, można zalecić pacjentowi dapagliflozynę na refundację? Badanie HbA1c > 7,5% i spełnione są pozostałe warunki refundacyjne  dla SGLT2i.

Skuteczność leczenia hipoglikemizującego ocenia się po 3 miesiącach od włączenia leku, zatem po tym okresie należy zweryfikować wartość HbA1c i w zależności od wyniku zastosować refundację lub nie.

Co dokładnie oznacza termin „potwierdzona choroba sercowo-naczyniowa” w kontekście refundacji SGLT2i w cukrzycy typu 2?

Termin ten oznacza przebyty zawał serca, udar mózgu, miażdżycę naczyń obwodowych, cechy istotnej miażdżycy w badaniach obrazowych. Warto zaznaczyć, że dodatnia próba wysiłkowa nie upoważnia do rozpoznania choroby wieńcowej. 

Na oddziały internistyczne trafia 2/3 pacjentów z cukrzycą typu 2 i HFpEF (niewydolność serca z zachowaną frakcją wyrzutową) niespełniających kryteriów refundacyjnych dla dapagliflozyny w T2D i niewydolności serca LVEF ≤ 50%. Czy jeżeli pacjent otrzyma dapagliflozynę z odpłatnością 100% (zgodnie z wytycznymi), to ma zamkniętą drogę do leczenia refundowanego w przyszłości?

Nie, jeżeli w przyszłości spełni kryteria refundacyjne, będzie można mu przepisać lek ze zniżką.

Co możemy zrobić z refundacją w momencie, w którym pacjent miał przerwaną terapię refundowaną dapagliflozyną na kilka miesięcy? Czy wykonywać badanie HbA1c ponownie i ponownie potwierdzić, że pacjent spełnia kryteria na moment włączenia leku refundowanego?

Nie, można znowu stosować u pacjenta lek z refundacją.

Jak długo ważne jest zaświadczenie od lekarza specjalisty, który wystawił receptę z refundacją na dapagliflozynę? Chodzi o późniejszą kontynuację terapii dapagliflozyną przez lekarza POZ lub innego specjalistę, który nie ma dostępu do pierwszych badań. Po kilku miesiącach od wizyty u specjalisty i wdrożeniu leku nastąpiła poprawa parametrów – na jakiej podstawie lekarz POZ może kontynuować leczenie na zniżkę 30-procentową?

Informacja o pacjencie ważna jest 1 rok. Jeżeli po roku chory już nie spełnia kryteriów refundacji, liczy się sytuacja z chwili pierwszego włączenia leku.

Czy pacjent powinien otrzymać zaświadczenie od tego specjalisty, który zainicjował terapię dapagliflozyną ze zniżką? Czy powinien dołączyć kopię dokumentacji badań do przychodni POZ, aby lekarz rodzinny nie miał wątpliwości, czy refundacja przysługuje? Czy takie zaświadczenie należy wystawić raz na rok, czy przy kontynuacji terapii refundacja przysługuje już dożywotnio?

Nie trzeba dołączać wyników badań, ale w informacji wpisać parametry kwalifikujące pacjenta do refundacji. Informację specjalista powinien wystawiać raz w roku, ale nie zmienia to kryteriów refundacji.